ضعف مدیریتی و عدم کیفیت درسی در مکاتب دولتی سبب شده تا سالانه میلیونها افغانی به سود برخی مراکز آموزشی آمادگی کانکور جمع شود.
این نهاد سالانه بیشترین دانشآموز را برای یک دورهی آمادگی کانکور جذب میکند که ثبت نام و خرید چوکیهای صنوف درسی آن، از میانههای سال آغاز میشود.
خبرگزاری بخدی در گزارشی تحقیقی، به وضعیت برخی مراکز آموزشی خصوصی پرداخته که نشان میدهد این نهادها، به مافیای بزرگ در شهر کابل مبدل شده اند.
قیس رابین قرضی، استاد نظر زلمی، طلوع دانش، مرکز آموزشی رووفی، صدیقی و راهیان ساینس، از مشهور ترین مراکز آموزشی خصوصی هستند که سالانه میلیونها افغانی پول جوانان کشور را به جیب میزنند.
مرکز آموزشی "قیس رابین قرضی"
این نهاد سالانه بیشترین دانشآموز را برای یک دورهی آمادگی کانکور جذب میکند که ثبت نام و خرید چوکیهای صنوف درسی آن، از میانههای سال آغاز میشود.
دیده شده است که مقدار فیس صنوف آمادهگی کانکور آن، هر سال نسبت به سال قبلی، به گونه سرسام آور افزایش مییابد.
اسنادی که در اختیار خبرگزاری بخدی قرار گرفته نشان میدهد که این نهاد، سال گذشته از هر دانشآموز مبلغ ۱۶۰۰۰ افغانی دریافت میکرد؛ اما امسال (۱۳۹۳) برای یک دورهی نُه ماهه، ۲۲۰۰۰ افغانی می گیرد.
در این مرکز آموزشی آمادگی کانکور در صنفهایی با شمار حد اقل ۴۰۰ تا ۶۰۰ نفر دانشآموز در نود دقیقه، تدریس میشود.
بر بنیاد این اسناد، درامد خالص این مرکز از دریافت فیس از دانشآموزان در سال جاری خورشیدی به ۱۳۲۰۰۰۰۰ افغانی میرسد.
استاد قیس رابین، بنیان گذار این مرکز در روز پنج صنف نود دقیقهای برای تدریس دارد که مجموع درامد صنفهای آن ۶۶۰۰۰۰۰۰ افغانی در سال میشود.
یکی از دانشآموزان مرکز آموزشی قیس رابین قرضی که در نیمههای سال گذشته چوکی شماره ۲۸۷ را به مبلغ ۲۲۰۰۰ افغانی خریداری کرده، به خبرگزاری بخدی گفت: "من پول زیادی برای شمولیت در این صنف دادم، در چند ماه پیش چوکی گرفتم اما حالا به دلیل شمار زیاد دانشآموزان نمی توانم ادامه بدهم."
او گفت: "من چوکی خودم را به قیمت ۱۸۰۰۰ افغانی فروختم چون نمی توانستم تخته استاد را ببیبنم و حتا نمی فهمیدم که استاد چی درس می دهد."
در همین حال استاد قیس رابین قرضی میگوید که صنفهایش به تعداد ۱۵۰ تا ۲۰۰ نفر دانشآموز دارد که هر یک آنان برای یک دوره آموزش آمادگی کانکور، ۱۵۰۰۰ افغانی پرداخت میکنند.
او تاکید کرد که به دلیل بالا بودن کرایه حویلی، مجبور است پول بیشتری از دانشآموزان بگیرد.
آقای رابین قرضی گفت: "مرکز آموزشی ما بهترین نتیجه را در سالهای اخیر در کانکور داشته است و به خاطر که شاگردان که از صنف دوازده فارغ می شود تازه برای صنف دوازده آماده می شود و وقتی بعد از یک سال پیش ما مراجعه میکنند؛ ما در مدت نُه ماه سه صنف را بالای آنها می خوانیم و نتیجهی مطلوب را بدست می آوریم."
به باور او، تدریس سه صنف درسی در مدت نُه ماه، آنهم با برگزاری هفته سه روز صنف درسی ۹۰ دقیقهای دانشآموزان نتایج خوبی در امتحان کانکور میگیرند.
مرکز آموزشی "نظر زلمی"
مرکز آموزشی نظر زلمی حد اقل ۶۰۰ تا ۷۰۰ شاگرد در هر صنف آمادگی کانکور دارد و دانشآموزان فقط هفتهای سه روز در صنف درسی حاضر میشوند.
این مرکز نیز به مدت نُه ماه، هفتهای سه روز که در مجموع "چهار و نیم" ماه میشود، با ارایه کتابهای درسی مبلغ ۱۲۰۰۰ افغانی از دانشآموزان دریافت میکند.
خبرنگار خبرگزاری بخدی که در این باره تحقیق کرده است می گوید که این صنف توسط یک استاد اداره میشود و سالانه مبلغ ۸۴۰۰۰۰۰ افغانی از جمع آوری فیس دانشآموزان دریافت میکند.
اطلاعات به دست آمده نشان میدهد که این نهاد، چند نمایندگی دارد که درامد یکی از آن، همین مقدار میشود.
ضعف مدیریتی و عدم کیفیت درسی در مکاتب دولتی سبب شده تا سالانه میلیونها افغانی به سود برخی مراکز آموزشی آمادگی کانکور جمع شود.
این مرکز در کنار آمادگی کانکور، دیگر مضامین درسی مکاتب دولتی را نیز تدریس میکند و در این بخش نیز سالانه پول هنگفتی از متقاضیان دریافت میکند.
عارف کاظمی، یکی از استادان مرکز آموزشی استاد نظر زلمی به خبرگزاری بخدی گفت که بیشترین متقاضیان این مرکز را دانشآموزان مکاتب دولتی تشکیل میدهد که از ولایاتی مثل بدخشان، میدان وردک، غزنی و بامیان به کابل میآیند.
به باور او، این دانشآموزان به دلیل سطح پایین درسی از ولایات به مرکز سفر میکنند و با ثبت نام در این مرکز، برای شمولیت در امتحان کانکور آمادگی میگیرند.
کاظمی گفت: "دانشآموزان از ولایات دور میآیند، به همین دلیل یک سال زودتر به کابل میآیند و برای کانکور آمادگی میگیرند."
اسنادی که خبرگزاری بخدی به آن دست یافته نشان میدهد، این کورس افزون بر آمادگی کانکور، دیگر مضامین درسی مکاتب دولتی را نیز تدریس میکند و در هر صنف آن، بیش از ۱۵۰ نفر اشتراک میکنند.
این صنفها نیز هفتهای سه روز برگزار میشود و دانشآموزان آن علاوه بر نبود مکان مناسب و نبود دید درست از "تخته" در ۱۲ روز مبلغ ۱۰۰۰ افغانی پرداخت میکنند.
ادریس، از دانشآموزان این نهاد در صنف هشتم یکی از مکاتب دولتی شهر کابل به خبرگزاری بخدی گفت: "من برای مدت ۱۲ روز مبلغ یک هزار افغانی پرداخت کرده ام؛ اما اینجا صنفها فقط هفتهیی سه روز برگزار میشود."
او گفت: "ما برای مدت یک ماه با مبلغ یک هزار افغانی ثبت نام میکنیم؛ اما چون صنفها هفتهای سه روز برگزار میشود، این مرکز در ۱۲ روز پول ما را میگیرد."
ادریس میگوید، تعداد دانشآموزان در صنفها به حدی است که نمی توانند تختهی صنف را به درستی ببیند.
طلوع دانش
مرکز آموزشی طلوع دانش نیز با داشتن صنفهای درسی ۶۰۰ نفری، از دیگر نهادهای آموزشی خصوصی است که به باور مسوولان وزارت معارف، به گونهی غیر قانونی کار می کند.
مسوولان این نهاد نیز با دانشآموزان در مورد نُه ماه درس، هر صنف ۹۰ دقیقه و بهترین کیفیت صحبت میکنند؛ اما دانشآموزان میگویند که در یک دوره درسی از آنان مبلغ ۱۶۰۰۰ افغانی می گیرد، هفتهیی سه روز تدریس میکنند که به صورت معیاری، چهار و نیم ماه از نُه ماه میشود و هر صنف آن نیز از ۵۰۰ تا ۶۰۰ نفر شاگرد دارد.
یکی از استادان این مرکز آموزشی که نخواست نامی از او در گزارش گرفته شود گفت: "حدود ۳۰۰ نفر شاگرد در هر صنف داریم و علاوه بر آمادگی کانکور به تدریس مضامین ساینسی نیز مشغول هستیم."
او میگوید امسال تعداد کمی شاگرد برای ثبت نام آمده است و مرکز آموزشی طلوع با تمام صنفهای آمادگی در حدی است که بتواند کرایه ساختمان را بدهد .
خبرگزاری بخدی با وجود تلاشهای زیاد موفق به مصاحبه با استاد عظیم خاموش مسوول این نهاد، نشد.
اما محمد یکی از دانشآموزان در مرکز آموزشی طلوع دانش میگوید: "در صنف که درس میخوانیم بیشتر از ۵۰۰ نفر است و شماره چوکی خودم ۳۶۰ است."
او گفت: "نمی توانم از فاصلهی دور تخته را ببینم یا در میان ششصد دانشآموز درست درس بخانم؛ اما با پرداخت ۱۶۰۰۰ افغانی، مجبورم تا پایان سال رفت و آمد کنم."
مرکز آموزشی افغان ترک
این مرکز نیز در ردهی دیگر نهادهایی است که به مافیای بزرگ آموزشی در شهر کابل مبدل شده است.
افغان ترک نیز در بخش آمادگی کانکور، سالانه دانشآموزان را ثبت نام می کند و از هر شاگرد حد اقل ۲۵۰۰۰ افغانی دریافت میکند.
خبرگزاری بخدی با وجود تلاشهای بسیار نتوانست با مسوولان این نهاد مصاحبه کند.
شمار دانشآموزان در یک صنف، بی کیفیتی درس و غیر مسلکی بودن برخی از استادان از مشکلات اصلی این نهادها به شمار میرود.
واکنش وزارت معارف
مسوولان وزارت معارف کشور اعلام کرده اند که هر نوع سرپیچی از قانون مکاتب و نهادهای خصوصی آموزشی، جرم است.
محمد نسیم بره کی، مدیر عمومی تنظیم امور مکاتب خصوصی و کورسهای شخصی در شهر کابل میگوید که حد اکثر صنفهای درسی در یک مرکز آموزشی باید از ۳۰ تا ۳۵ نفر بیشتر نباشد.
آقای برهکی هشدار داد، در صورتی که ثابت شود این نهادها در هر صنف بیش از حد مجاز، دانشآموز را جا بجا میکنند، به زودی مسدود خواهند شد.
بره کی می گوید: "صنفهای آمادگی کانکور نیز باید از ۲۰۰ نفر بیشتر نباشد در صورتی که صنف هر مرکز آمادگی کنکور از این رقم زیاد باشد خلاف قانون معارف است و به زود ترین فرصت بسته خواهد شد."
او تاکید کرد، افرادی که میخواهد مراکز آموزشی افتتاح کنند، باید حد اقل آموزگاران آن تا درجهی لیسانس یا نیمه عالی تحصیلات داشته باشند.
به باور او، افرادی که تا صنف دوازده درس خوانده اند، اجازهی ایجاد کورس یا مرکز آموزشی را ندارند.
با این وجود، جلیل قاسمی، آگاه مسایل اجتماعی میگوید که عدم مدیریت درست مکتبها و بی انگیزه بودن استادان در مکتب سبب شده تا دانشآموزان مکاتب به این مراکز مراجعه کنند.
قاسمی می گوید این غیر ممکن است که شاگرد که در طول دوازده سال درس نخوانده با نُه ماه تدریس در یکی از این مرکزها آنهم در نود دقیقه بتواند در کانکور موفق شود.
قاسمی گفت: "هرگاه مشکلی را که یک مکتب در دور ترین قسمت یک ولایت دارد تا از این دفتر به آن دفتر برود و به آن مشکل رسیدگی صورت بگیرد یک سال تعلیمی ختم می شود و آن مساله در سال دیگر تعلیمی می ماند."
این آگاه مسایل اجتماعی تاکید کرد که با وجود فساد اداری گسترده، احتمالا برخی از مسوولان وزارت معارف نیز با این مراکز آموزشی همکاری میکنند.